Tłusty Czwartek 2025 – historia święta, tradycja pączka i zwyczaje

Tłusty czwartek to jedno z najbardziej wyczekiwanych świąt w Polsce, uwielbiane przez wszystkich łasuchów.  To dzień, w którym wszyscy spożywają słodkie wypieki, a przede wszystkim pączki i faworki. Skąd wziął się ten zwyczaj? Dlaczego Tłusty Czwartek to święto ruchome? I ile kosztują najdroższe pączki w Polsce? Odpowiedzi znajdziesz w tym artykule!

Tłusty Czwartek 2025 – historia święta, tradycja pączka i zwyczaje

Kiedy wypada tłusty czwartek w 2025 roku? 

Tłusty czwartek w 2025 roku wypada 27 lutego, tradycyjnie przypadając na ostatni czwartek przed Wielkim Postem. Jest to dzień, który wyznacza symboliczne zakończenie karnawału i czas hucznych zabaw, zanim rozpocznie się okres wielkiego postu. Termin święta jest ruchomy i może wypadać w różnych dniach pomiędzy końcem stycznia a początkiem marca.

Dlaczego tłusty czwartek to święto ruchome? Ostatki i zakończenie karnawału

Tłusty czwartek zależy od daty Wielkanocy i wypada 52 dni przed jej obchodami. Może wypaść między 29 stycznia a 4 marca. Tłusty czwartek rozpoczyna ostatki, czyli ostatnie dni karnawału, który w tradycji chrześcijańskiej jest czasem hucznych zabaw i biesiad przed nadchodzącym postem. To moment, w którym można pozwolić sobie na kulinarne szaleństwo – od pączków po faworki i inne słodkie przysmaki. Dawniej w Polsce w tym okresie jedzono nie tylko słodkie wypieki, ale również tłuste mięsa i smażone potrawy, aby należycie zakończyć czas zabawy przed okresem wyrzeczeń.

Historia i tradycja tłustego czwartku

Tłusty czwartek to święto o wielowiekowej tradycji, sięgającej jeszcze czasów średniowiecza. Dawniej był to dzień hucznych uczt, podczas których spożywano tłuste i sycące potrawy, by należycie zakończyć karnawał i przygotować się na okres Wielkiego Postu. Wierzono, że obfite jedzenie w tym dniu przynosi pomyślność i dostatek na cały rok.

Pączki kiedyś i dziś

Pierwotne pączki znacznie różniły się od tych, które znamy dzisiaj – były to wytrawne wypieki przygotowywane z ciasta chlebowego, nadziewane słoniną lub mięsem i smażone na smalcu. Dopiero w XVII i XVIII wieku, wraz z rozwojem cukiernictwa, zaczęły pojawiać się ich słodkie wersje. W Polsce szczególną popularność zyskały pączki z nadzieniem różanym, które do dziś uchodzą za klasykę Tłustego Czwartku.

Ile pączków jedzą Polacy w tłusty czwartek?

W tłusty czwartek Polacy spożywają łącznie nawet 100 milionów pączków. Tradycja nakazuje zjedzenie przynajmniej jednego pączka, aby zapewnić sobie szczęście i dostatek.

Najdroższe pączki w Polsce

W 2025 roku ceny pączków w Polsce znacznie się różnią w zależności od miejsca zakupu. Najdroższe pączki oferuje cukiernia Kaiser Patisserie, gdzie luksusowy wypiek pokryty jadalnym złotem i wypełniony kremem szafranowym kosztuje aż 100 zł za sztukę. Jest to ekskluzywna oferta dostępna w wybranych cukierniach tej sieci.

Dla porównania, w renomowanych warszawskich cukierniach, takich jak „Słodki Słony”, ceny pączków wynoszą około 23 zł za sztukę. W bardziej tradycyjnych cukierniach pączki można kupić w przedziale cenowym 5-10 zł. Z kolei w supermarketach dostępne są tańsze opcje, gdzie cena jednej sztuki często nie przekracza 3 zł.

Wzrost cen pączków w 2025 roku jest związany m.in. z podwyżką VAT na żywność oraz rosnącymi kosztami składników, takich jak mąka, masło czy jajka.

Najpopularniejsze słodkie przekąski, które jemy w tłusty czwartek

Tłusty Czwartek to nie tylko pączki! W Polsce tego dnia spożywa się wiele różnych słodkich przekąsek, które stały się nieodłącznym elementem tej tradycji. Oto najpopularniejsze z nich.

Pączki

Bez wątpienia to król Tłustego Czwartku. Tradycyjne pączki wyrabiane są z ciasta drożdżowego i smażone na głębokim tłuszczu. Wypełnione mogą być różnorodnymi nadzieniami, takimi jak dżem, budyń, krem waniliowy czy czekolada. Posypane cukrem pudrem lub oblane lukrem, są symbolem słodkiego świętowania.

Faworki (Chrusty)

Kruche, lekkie i delikatne ciasteczka, które rozpływają się w ustach. Przygotowywane są z cienko rozwałkowanego ciasta, smażone na głębokim tłuszczu i posypywane cukrem pudrem. To jedna z najstarszych i najbardziej lubianych przekąsek tego dnia.

Racuchy

Pulchne placki drożdżowe smażone na patelni, często z dodatkiem jabłek. Podawane na ciepło, oprószone cukrem pudrem lub z dodatkiem miodu, są pyszną alternatywą dla klasycznych pączków.

Oponki serowe

Delikatne i puszyste, przygotowywane z ciasta serowego. Mają charakterystyczny kształt pierścienia i są smażone na oleju. Ich wnętrze jest miękkie, a zewnętrzna warstwa lekko chrupiąca, co czyni je jedną z ulubionych przekąsek.

Kreple

Regionalna odmiana pączków, popularna na Śląsku. W przeciwieństwie do klasycznych pączków, kreple są nieco mniejsze i mają bardziej zwarty miąższ. Często podawane z powidłami śliwkowymi.

Ile kalorii ma jeden pączek i co trzeba zrobić aby go spalić?

Jeden tradycyjny pączek z lukrem i nadzieniem różanym to około 350-400 kalorii, choć wersje z większą ilością nadzienia czy czekoladową polewą mogą mieć jeszcze więcej. Aby spalić taką dawkę energii, możesz na przykład: biegać przez około 40 minut, jeździć na rowerze przez godzinę albo przez 50 minut energicznie tańczyć, najlepiej w stylu disco, by dodatkowo poprawić sobie humor. Takie efekty wydatku energetycznego da również 3 godziny intensywnego sprzątania mieszkania lub 5 godzin śmiechu ze znajomymi, bo przecież śmiech to zdrowie! 😊

Alternatywy dla słodkich przekąsek

Tłusty czwartek to tradycyjnie dzień pełen słodkich i kalorycznych przysmaków, takich jak pączki czy faworki. Jednak dla osób dbających o zdrowie i sylwetkę istnieją zdrowsze alternatywy, które pozwolą cieszyć się smakiem bez wyrzutów sumienia. Oto kilka propozycji:

• Pieczone pączki pełnoziarniste
  Zamiast smażyć pączki w głębokim tłuszczu, można je upiec w piekarniku, co znacznie obniży ich kaloryczność. Użycie mąki pełnoziarnistej dostarczy dodatkowej porcji błonnika. 
• Kulki orzechowe
  Zdrowa i słodka przekąska bez pieczenia. Przygotowane z orzechów nerkowca i mąki kokosowej, dostarczają zdrowych tłuszczów i białka.
• Wegańskie pączki czekoladowe
  Dla osób preferujących dietę roślinną, wegańskie pączki czekoladowe mogą być świetnym wyborem. Przygotowane z mąk o niskim indeksie glikemicznym, są zdrowszą alternatywą dla tradycyjnych pączków.
• Sernik kokosowy na zimno
  Lekki deser bez pieczenia, idealny dla miłośników serników. Połączenie twarogu z kokosem tworzy pyszny i zdrowy smakołyk.

Tłusty czwartek to święto, które od wieków łączy Polaków przy słodkich wypiekach. Niezależnie od tego, czy sięgasz po tradycyjne pączki, chrupiące faworki czy ich zdrowsze alternatywy, ten dzień to doskonała okazja, by pozwolić sobie na odrobinę słodkiej przyjemności.