Psie zaprzęgi to sanie ciągnięte przez psy po lodzie lub śniegu. W warunkach bezśnieżnych używa się lekkiego wózka lub powozu. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że historia psich zaprzęgów to znacznie więcej niż tylko wyścigi. Jeśli jesteś ciekawy tego tematu, zapraszam do zapoznania się z tym artykułem.
Psi zaprzęg – co to właściwie jest?
Spis treści
Aby stworzyć psi zaprzęg, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów. Przy doborze zespołu brana jest pod uwagę zarówno długość trasy, jak i teren, po którym będą się przemieszczać. Natomiast liczba psów zależy od ich wielkości, siły oraz od ciężaru ciągniętego pojazdu. Zespół psich zaprzęgów może poruszać się z prędkością ok. 30 km/h. Dla każdego z psów jest to bardzo duży wysiłek, który wymaga wytrzymałości i sprawności.
Kiedyś, zanim psi zaprzęg stał się sportem, był głównym środkiem transportu w regionach Arktyki. Psi zaprzęg służył jako transport do zaopatrywania, między innymi poczty i sklepów medycznych. Podczas, gdy psie zaprzęgi zostały zastąpione samolotami i maszynami śnieżnymi do transportu na dużej części Alaski, wyścigi takie jak Iditarod podtrzymują dziedzictwo tych niesamowitych psich drużyn i ich maszerów przy życiu.
Najpopularniejsze rasy psów zaprzęgowych
W psim zaprzęgu stosuje się wiele ras. Do dwóch najczęściej używanych należą Husky Syberyjskie oraz Alaskan Malamute. Dla bezpieczeństwa i jedności całego zespołu psy te muszą być bardzo inteligentne, dobrze wyszkolone i reagować na polecenia słowne. Psy zaprzęgowe potrzebują dużo jedzenia. W zależności od wielkości i poziomu aktywności, psy domowe mogą potrzebować do 1700 kalorii dziennie. Psy zaprzęgowe, zazwyczaj Alaskan Malamute, Husky Syberyjski lub psy eskimoskie, mogą z łatwością spożywać nawet 10 000 kalorii dziennie!
Alaskan Malamute
Husky syberyjski
Kim jest maszer?
Psie zaprzęgi nazywa się również, z języka angielskiego, “mushingiem”. Od tego zwrotu wzięła się nazwa osoby nim podróżującej – maszer. Maszerowie bardzo ostrożnie dobierają swój zespół psiego zaprzęgu, w skład którego wchodzi kilka psów wykonujących różne zadania.
Maszer, czyli psi przewodnik, decyduje, który pies staje na jakiej pozycji. Więzi między psami, a ich maszerami są bardzo silne, dlatego ważne jest aby osoba, która chce przystąpić do zawodów, miała dobre podejście do tych cudownych, czworonożnych przyjaciół.
Psie zaprzęgi stały się sportem rekreacyjnym, na który każdego roku maszerzy z całego świata podróżują do Alaski na Iditarod Trail Sled Dog Race. Podczas tego wyścigu, w przeciągu dziewięciu do piętnastu dni, maszer i jego zespół pokonuje ponad 1800 km. Pierwszy taki wyścig Iditarod odbył się w 1973 roku. Warunki wyścigu mogą być dosyć brutalne, z ciężkimi burzami śnieżnymi i mroźnymi temperaturami spadającymi nawet poniżej -70 stopni Celsjusza! Mimo to, Iditarod pozostaje najpopularniejszym wydarzeniem sportowym na Alasce.
Psie zaprzęgi mają swoje zasługi
Chociaż psy zaprzęgowe od wieków są częścią kultury Ameryki Północnej, ich popularność wzrosła podczas gorączki złota końca XIX i początku XX wieku na Alasce i północno-zachodniej Kanadzie.
W styczniu 1925 r. miasto Nome na Alasce zostało zagrożone epidemią błonicy – bardzo zaraźliwej i potencjalnie śmiertelnej choroby, która atakuje gardło i płuca. Dwadzieścia drużyn psów i maszerów przesłało dostawę ratującej życie surowicy z Nenany do skutego lodem miasta Nome w ciągu zaledwie pięciu dni. Dziś ich 674-kilometrowa trasa, która prowadziła ich przez miasto Iditarod, nosi nazwę Szlak Iditarod.
Krytyczna część podróży przypadła Gunnarowi Kaasenowi i jego zaprzęgowi psów zaprzęgowych prowadzonemu przez Balto, którzy pokonali ostatnie dwa etapy podróży. Balto nie był znany jako silny przywódca, ale wbrew jego reputacji, czarno-biały syberyjski husky nieustraszenie parł naprzód w sztormowe wiatry i białe warunki szalejącej zamieci. Balto i drużyna przybyli do Nome tuż przed świtem 2 lutego 1925 roku. Serum zostało wydane i miasto zostało uratowane. Balto i Kaasen zostali bohaterami narodowymi, a pomnik Balto został wkrótce wzniesiony i nadal stoi w nowojorskim Central Parku . W 1995 roku historia Balto przekształciła się w klasyczny film animowany.
W 1973 roku na 1000-kilometrowym torze z miasta Knik do Nome i wzdłuż Szlaku Iditarod odbyły się pierwsze wyścigi psich zaprzęgów Iditarod Trail dla upamiętnienia dzielnych zaprzęgów psów i maszerów, którzy uratowali mieszkańców Nome. Iditarod urósł do rangi wydarzenia sportowego o międzynarodowej renomie, w którym zawodnicy pochodzą z całego świata.
Jak szkoli się psy zaprzęgowe?
Szkolenie psów zaprzęgowych odbywa się przez cały rok. Kiedy psy zaprzęgowe nie ścigają się, ćwiczą. W letnim sezonie rejsów po Alasce psy trenują ciągnąc sanie na kółkach, co pomaga przekształcić je w zespół, który pracuje w zgodnym rytmie. Największym zagrożeniem dla psów zaprzęgowych i maszerów jest pogoda i dzikie zwierzęta. Śnieg również ma kluczowe znaczenie — zbyt dużo lub za mało może stworzyć trudne, a czasem niebezpieczne warunki, wpływające na wynik wyścigu. Wiatr, deszcz, zamiecie i roztopy mogą stwarzać niebezpieczne warunki zarówno dla psów, jak i maszerów.
Polskie zimy charakterem odbiegają znacznie od tych z Północy. Mimo tego, w naszym kraju z powodzeniem można jeździć psimi zaprzęgami. Świadczyć o tym mogą nie tylko sukcesy polskich maszerów w zawodach Mistrzostw Świata, Pucharu Świata czy Europy, ale i coraz większa liczba takich imprez organizowanych w Polsce. Nazywane polską Alaską Bieszczady, to idealne miejsce do organizowania psich zaprzęgów.
Jakie pozycje zajmują psy w zaprzęgu?
Każda drużyna psów zaprzęgowych ma psa prowadzącego (Lead) lub w niektórych przypadkach nawet dwa. Psy prowadzące są szybkie i inteligentne, muszą umieć nadawać tempo i skutecznie kierować drużyną.
Bezpośrednio za prowadzącymi psami, znajdują się psy biegnące za liderem (Swing), które pomagają „rozkołysać” drużynę na zakrętach. Psy biegnące z tyłu zaprzęgu (Wheel) są zazwyczaj największymi i najsilniejszymi w grupie. Ich zadaniem jest wyciąganie sań z zasp i pokonywanie zakrętów. Pozostałe psy, które znajdują się w środku, znane są jako psy drużynowe (Team). Jest to dobra pozycja dla młodych i początkujących psów.
Masz ochotę sam spróbować takiej atrakcji? W ofercie Prezentmarzeń odnajdziesz przejażdżkę psim zaprzęgiem w Trójmieście! Niezapomniane emocje i przygoda, której nie możesz przegapić!