Podstawy jazdy offroadowej: techniki i wskazówki dla początkujących

Lubisz ekstremalne przeżycia, prędkość, nieoczekiwane zwroty akcji i bliskość natury? Jazda offroadowa jest właśnie dla ciebie. Wyrusz na podbój nieprzetartych szlaków pełnych błota, piasków i dziur. Poznaj techniki jazdy offroadowej, dowiedz się jak prawidłowo przygotować pojazd. Oto praktyczny poradnik offroadowy dla początkujących. 

Off-road polega na jeździe samochodem terenowym po nieutwardzonych drogach. Do jazdy offroadowej bardzo często wykorzystuje się także quady, skutery śnieżne, a także motocykle cross i enduro. Sprawdź, jak zacząć przygodę z offroadem? To tak naprawdę nic trudnego. Wystarczy odpowiednie miejsce, terenowe auto i zadaniowe nastawienie. 

Wyposażenie i bezpieczeństwo podczas jazdy w terenie

Wyprawy terenowe to wyzwanie, które wymaga odpowiedniego przygotowania. Na trasie można napotkać wiele niespodzianek oraz niebezpieczeństw. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie i wyposażenie offroadowe. Co powinniśmy ze sobą zabrać na przygodę w trasie?

Poza autem terenowym, specjalnie przystosowanym do tego typu jazdy, niezbędne jest także odpowiednie wyposażenie takiego samochodu, aby bez obaw można było wyruszać na ekstremalne wycieczki po bezdrożach. Profesjonalne sklepy motoryzacyjne oferują w swoim asortymencie bogaty wybór różnorodnych dodatków, bez których często nie jest możliwe bezproblemowe przejechanie trasy. Oto niezbędne wyposażenie offroadowe, które warto znać, nawet jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z tym sportem. 

• Opony terenowe do jazdy off-road

Odpowiednie opony w samochodzie terenowym to podstawa. Warto zainwestować w profesjonalne, które ułatwią pokonanie nawet najbardziej wymagających odcinków na trasie. Zwykle są to opony All Terain albo Mud Terain (koszt kompletu od około 2000-2500 zł). 

• Apteczka

Jeśli rozpoczynasz przygodę z offroadem, musisz zaopatrzyć się w wysokiej jakości apteczkę z wyposażeniem takiem, jak opaski, opatrunki, plastry i środki odkażające – spirytus salicylowy i woda utleniona, rękawice winylowe, koc ratunkowy, chusta trójkątna. 

• Lina holownicza

Podczas skomplikowanych przepraw przydaje się lina holownicza. Stanowi ona nieocenioną pomoc dla kierowcy, kiedy auto utknie w błocie. Lina do off-road powinna być jak najbardziej wytrzymała. Minimalna długość takiej liny to 3 metry przy wytrzymałości kilkunastu ton. Najrozsądniej jest wybrać wersję 6 albo 9-metrową.

• Wyciągarka samochodowa 

W profesjonalnej wyprawie terenowej przynajmniej jeden samochód powinien być wyposażony w wyciągarkę. Może to być wyciągarka elektryczna, spalinowa, hydrauliczna, ręczna. Najczęściej wybieranym przez miłośników off-roadu rozwiązaniem są wyciągarki elektryczne z kinetyczną liną typu nylon-66.

• Nawigacja

Podczas długiej i wymagającej trasy offroadowej kompas i mapa mogą nie wystarczyć. Podczas jazdy off-road przydaje się urządzenie wyposażone w mapy topograficzne, które pozwala na zaplanowanie całego przejazdu, zapisanie całej trasy, modyfikowanie jej i udostępnianie.

• Osłona silnika

Prawidłowa praca silnika to absolutna podstawa podczas wyprawy offroadowej. Warto wyposażyć pojazd w odpowiednią osłonę silnika, która najczęściej wykonana jest z grubych blach stalowych lub aluminium.

• Górny chwyt powietrza

Intensywnie użytkując auto w terenie, musimy uważać aby do silnika nie dostała się woda. Górny chwyt powietrza, zwany potocznie snorkelem pozwala na głębsze zanurzanie się samochodu w wodzie.

• Trapy piaskowe

Trapy piaskowe to przydatne w każdym pojeździe offroadowym wyposażenie ułatwiające wyjazd z grząskiego terenu, jak piach, błoto, śnieg. Na rynku dostępne są różne rodzaje trapów: pneumatyczne, gumowe, kevlarowe czy aluminiowe, a ich ceny wahają się od 300 do ponad 1000 zł. 

Kwestie bezpieczeństwa i pierwsza pomoc podczas off-roadu

Jeśli chcesz zjechać z utartej ścieżki i poznać możliwości samochodów terenowych, musisz znać dobrze takie zagadnienia, jak bezpieczeństwo w offroadzie, pierwsza pomoc podczas off-roadu. Jazda po bezdrożach należy bowiem do sportów ekstremalnych. Kierowcom wydaje się, że będąc w bezpiecznym samochodzie nic im nie grozi, tymczasem zawsze należy przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa. Jakich? 

Przed wyprawą należy dokładnie sprawdzić stan techniczny i specyfikację auta, którym będzie się jechać. Upewnić się, że posiada ono wszystkie niezbędne akcesoria pomocne w razie napotkania trudności. Siedząc za kierownicą i na miejscu pasażera trzeba zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa i odpowiednio ustawić fotel. Ponadto trzeba włożyć też kask i rękawice. Kask jest potrzebny, gdyż zapobiega nabiciu guza i gorszym wypadkom, rękawice zaś zwiększają przyczepność rąk do kierownicy, co czasem ma kluczowe znaczenie w trakcie pokonywania wymagających przeszkód. Na pokładzie samochodu terenowego musi znaleźć się apteczka, która w off-roadzie pełni bardzo ważną rolę. Najlepiej wybierać się też na wyprawę przynajmniej w dwie osoby i wcześniej dokładnie sprawdzić przebieg planowanej trasy. 

Jak prawidłowo przygotować pojazd do jazdy offroadowej?

Przygotowanie pojazdu do offroadu to kolejna bardzo ważna kwestia. Bez odpowiednio przygotowanego auta, off-road może się okazać najgorszym koszmarem. Ważne, aby mieć samochód przystosowany do wyczynowych warunków. Bardzo ważnym elementem samochodu terenowego jest reduktor, którego nie posiadają SUV-y. W pojeździe pozbawionym reduktora często dochodzi do spalenia sprzęgła. W trudnych warunkach niezbędne okazują się też blokady mechanizmu różnicowego.

Przed wyprawą offroadową należy przeprowadzić dokładny przegląd samochodu. Wiele problemów na trasie to bowiem efekty zaniedbań, czy przeoczeń podczas przeglądu auta. To, co powinno być zawsze sprawdzone przed startem, to poziomy olejów, płynów, wycieki, luzy w zawieszeniu i piastach w układzie kierowniczym, na krzyżakach, stan akumulatora, alternatora, rozrusznika, pasków wszelakich, filtry i czystość chłodnic. Sprawdzić należy też alternator i rozrusznik.

Podstawowe techniki jazdy offroadowej

Off-road kojarzy się przede wszystkim z szaloną i ekscytującą zabawą za kółkiem auta terenowego. Sport ten można jednak podzielić na kilka kategorii. Podczas jazdy off-road możliwe jest też poruszanie się po różnych typach terenu: błoto, piasek, skały. 

• Offroad przeprawowy polega na pokonywaniu tras z przeszkodami takimi jak doły, strome zjazdy, rzeki. Odcinki tras podzielone są na kilka klas: turystyczną, sport, adventure, extreme.
• Rock crawling w dosłownym tłumaczeniu oznacza „pełzanie po skałach”. Jest to więc jazda offroad po skałach. Lokalizacje do jazdy obejmują głazy, stosy skał i trudne szlaki górskie.
• Cross-country to rajdy szybkościowe, których przykładem może być na przykład niezwykle popularny, odbywający się corocznie Rajd Dakar. Jest to więc często jazda offroad po piasku.
• Turystyka 4×4, turystyka off-road to podróżowanie bezdrożami samochodem terenowym. Jest to więc przede wszystkim słynna jazda offroad po błocie.

Techniki skręcania, wspinaczki i zjazdów off-road

Opanowanie odpowiednich technik skręcania, wspinaczki i zjazdów autem terenowym pozwala na coraz większe wyczyny. Podczas jazdy należy pamiętać o takich zasadach. 

• Dobór właściwego biegu. W trudnym terenie oraz na stromych podjazdach i zjazdach należy używać reduktora, a w autach z manualną skrzynią najczęściej używane powinny być 2. i 3. bieg.
• Podjazdy i zjazdy. Na wzniesienia należy wjeżdżać z lekkim rozpędem na biegu, który umożliwi wjazd bez redukowania, wciskając zdecydowanie pedał gazu i odpuszczając go lekko, tuż przed osiągnięciem wierzchołka. Zjeżdżać najlepiej na reduktorze oraz 2. lub 1. biegu, w miarę możliwości nie używając hamulców. 
• Jazda po błocie. Na odcinki z głębokim błotem należy wjeżdżać z dużym rozpędem. Jeśli samochód utknie należy nieco wycofać, aby nabrać trochę rozpędu i ponownie pokonać problematyczny fragment.
• Jazda w koleinach. Koleiny najlepiej pokonywać „okrakiem”, jadąc obok nich.
• Przejazdy przez głęboką wodę. Przed wjazdem do wody należy sprawdzić głębokość wody i zaplanować przejazd. Do wody wjeżdża się powoli i jednostajnie. 
• Pokonywanie rowów. Przez rowy przejeżdża się po skosie. Pokonując rów prostopadle łatwiej jest zaś utknąć.
• Trawersy. Jazda w terenie w poprzek wzniesienia może grozić przewróceniem auta. Należy jechać bardzo ostrożnie, wykorzystać pasażerów stojących na progach do dociążania boku pojazdu. W sytuacji, gdy samochód zaczyna się zsuwać bokiem lub przewracać, należy skręć koła w dół zbocza. 

Praktyka i doskonalenie umiejętności offroadowych

Przygoda z jazdą offroadową nie musi oznaczać konieczności posiadania własnego samochodu terenowego. Można wynająć auto lub wziąć udział w zorganizowanych wyprawach offroadowych. Na początek można uczestniczyć w jako obserwator i pasażer, a później spróbować swoich sił osobiście na trasie. 

Na pierwszą wyprawę offroadową warto wybrać się z doświadczonym organizatorem tego typu imprez. Zapewni on sprawne auto przystosowane odpowiednio do trasy, zadba o wszelkie niezbędne formalności, poleci sprawdzoną trasę i przede wszystkim podzieli się wiedzą o technikach jazdy offroadowej. W Polsce mamy przepiękne trasy wyprawowe w okolicach większych miast, a także krajobrazowe na Mazurach, w Bieszczadach, na Pomorzu itp. 

Warto też wybrać się na szkolenia z jazdy offroadowej. Najpierw dla początkujących ukierunkowane na naukę jazdy samochodem w terenie. Może w nim uczestniczyć jedna osoba lub grupa kilku osób przypadająca na auto, która pod okiem instruktora odbywa szkolenie, zmieniając się za kierownicą. Szkolenie teoretyczne pozwala poznać ogólną budowę samochodu terenowego, rodzaje napędów i ich działanie, działanie reduktora, czy też zasady bezpiecznej jazdy w terenie. Po teorii przystępuje się do jazdy w terenie, podczas której można poczuć kontrolę nad samochodem w najtrudniejszych warunkach. 

Podczas bardziej zaawansowanych szkoleń kursanci uczą się, jak przygotować samochód do poważniejszych wyzwań terenowych. Między innymi, jak wykorzystywać wyposażenie off-road, a także jak sobie radzić bez niego, jak bezpiecznie użyć linę kinetyczną czy efektywnie obsłużyć wyciągarkę samochodową.

Regularna praktyka offroadowa i doskonalenie umiejętności offroadowych niosą za sobą szereg korzyści. Są to przede wszystkim satysfakcja z odbytych wypraw, możliwość wykorzystywania swoich umiejętności w coraz to ciekawszym i bardziej wymagającym terenie. Stały dopływ adrenaliny z pewnością jest też przyjemnym dodatkiem, który wpływa na poprawę nastroju i ogólnej kondycji. 

Najczęściej popełniane błędy w off-roadzie i jak ich unikać

Off-road dla początkujących wiąże się często z popełnianiem mniejszych lub większych błędów, których można uniknąć. Podstawa to dobre przygotowanie do jazdy, czerpanie z doświadczeń instruktorów lub znajomych, którzy już dłużej bawią się w off-road. Najczęściej popełniane błędy w jeździe offroadowej to: 

• nieodpowiednie sprawdzenie samochodu przed trasą 
• brak odpowiedniego wyposażenia 
• nie zaznajomienie się z trasą na mapach 
• przejeżdżanie przez wysoką wodę bez odpowiedniego wyposażenia
• używanie tanich, złej jakości opon 

Dla kogo jest off-road? Dla każdego, kto kocha samochody, przygodę, pulsującą w żyłach adrenalinę. To przeżycie, które zapamiętuje się na długo i każdy, kto choć raz spróbuje, pragnie wracać za terenowe kółko, by pokonywać coraz to nowsze błotne przeszkody.