Dlaczego dajemy prezenty? Rola i funkcje prezentów

Prezenty są nieodłącznym elementem celebrowania przeróżnych okazji. Świąt, urodzin, imienin, rocznic. Wręczamy upominki swoim bliskim, rodzinie, przyjaciołom, znajomym, pracownikom, szefom, nauczycielom, uczniom. Każdy z nas przynajmniej raz w roku jest obdarowany prezentem lub kupuje go dla kogoś. Mamy wrażenie, że było tak od zawsze, w końcu już w dzieciństwie poznaliśmy magię dawania prezentów. Gdy byliśmy dziećmi, specjalne okazje, takie jak święta, cieszyły nas właśnie ze względu na otrzymywane podarunki. Później my również zaczęliśmy wręczać je innym. Tradycja dawania prezentów jest nam bardzo bliska. Ale jaka tak naprawdę jest jej historia? Dlaczego dajemy prezenty? Role i funkcje prezentów przedstawimy Wam poniżej.

Historia prezentów

Zwyczaj dawania prezentów istnieje od bardzo dawna, te czasy sięgają aż samego początku istnienia ludzi. Niezależnie od miejsca na świecie, ta tradycja była elementem każdej kultury. Z początku jednak podarunki nie były bezinteresowne, nie wynikały tylko z dobrego serca lub konkretnej okazji. Dary wręczano sobie na zasadzie wymiany dóbr. Prezenty często zapobiegały konfliktom, ponieważ dzięki nim wyrażano dobre intencje, co powstrzymywało w ludziach wrogość. Było tak już w społecznościach pierwotnych, właśnie w ten sposób można było zyskać sympatię innego plemienia. Jednak wtedy osoba, która wręczała podarunek, oczekiwała czegoś w zamian.

Zwyczaj dawania prezentów wpływał pozytywnie na więzi społeczne i poprawiał kontakty międzyludzkie, co w sumie nie zmieniło się do dziś. Z kolei nieodwzajemniony dar mógł wywołać niesmak i być rozumiany jako brak szacunku do drugiej osoby. Tradycja ta wspomagało również rozwój handlu, ponieważ był to tzw. handel wymienny. Można więc uznać, że prezentowy zwyczaj stanowił podwaliny transakcji handlowych.

Dlaczego dajemy prezenty?

Powodów wręczania prezentów jest mnóstwo i są one przeróżne. Z podarunkami jako pierwsze kojarzą nam się święta, szczególnie bożonarodzeniowe. Wtedy dajemy sobie upominki dlatego, że tak przyjęło się w naszej tradycji. Chcemy wzbogacić tę atmosferę świąteczną w coś miłego, a wiadomo, że każdy lubi dostawać prezenty. Innym zaś większą przyjemność może sprawiać wręczacie podarunków, ponieważ to wywołuje uśmiech na twarzach ukochanych osób. To niesamowite uczucie, gdy prezent jest niespodzianką i okazuje się trafiony, a osoba obdarowana jest szczęśliwa. Czujemy się wtedy docenieni i cieszymy się, że nasz pomysł był powodem do radości.

Kolejną okazją do kultywowania tradycji wręczania podarunków są imieniny i urodziny. Wtedy dajemy prezenty, by ta jedna, konkretna osoba, mogła poczuć się wyjątkowo z okazji swojej uroczystości. Wtedy poprzez obecność i prezenty, okazujemy jej ciepło i miłość. Może być to również przejaw okazania wdzięczności za to, co przez cały rok ta osoba robi dla nas. Życzenia w połączeniu z prezentem marzeń będą idealne na tę okazję. Solenizant czy jubilat na pewno poczuje, że ten dzień należy tylko do niego!

Często wręczamy również prezenty dla kogoś, kto w jakiś sposób odniósł sukces lub przyczynił się do wspólnego sukcesu grupy. Może być to wówczas upominek dla szefa, lidera zespołu, pracownika miesiąca albo nauczyciela, dzięki któremu ciężkiej pracy uczniowie uzyskali dobre wyniki w szkole. Wtedy również jest to forma okazania szacunku i wdzięczności, za czyjąś pracę i starania. Jeśli ktoś odnosi sukcesy, prezent będzie świadczył też o dumie, jaką czujemy z jego powodzenia.

Motywy wręczania prezentów

Czas na naukową ciekawostkę pochodzącą z książki Consumer Behavior autorstwa J. C. Mowen’a. Obdarowywanie się prezentami może mieć dwa motywy: dobrowolny i obligatoryjny. Prezenty dobrowolne są bezinteresowne, wynikają z dobrego serca, z pragnienia uszczęśliwienia drugiej osoby. Nie ma w tym żadnej presji, poczucia obowiązku. Obdarowany cieszy się z tego, że wywoła uśmiech na twarzy kogoś bliskiego i nie oczekuje nic w zamian. Natomiast prezenty obligatoryjne są wręczane pod pewnym naciskiem, z jakiegoś rodzaju obowiązku kulturowego, społecznego.

Te dwie kategorie można podzielić również pod kątem stopnia zaangażowania w wybór prezentu. Prezent dobrowolny o niskim stopniu zaangażowania może wynikać np. z altruizmu, kiedy kupujemy kwiaty przy pierwszej wizycie u teściowej. Natomiast wysokim stopniem zaangażowania będzie cechował się pierścionek zaręczynowy albo złote kolczyki dla żony. Jeśli chodzi o prezenty obligatoryjne, te o niskim stopniu zaangażowania to np. zwyczaje takie jak urodziny, imieniny. O wysokim stopniu świadczą z kolei podarunki z okazji rocznicy ślubu.

Czym jest prezent?

W dzisiejszych czasach prezent najczęściej definiowany jest jako przedmiot materialny, choć Prezentmarzeń udowadnia, że niematerialne prezenty również są niesamowite. Prezenty wręczamy z dobrego serca, bez oczekiwania, że ktoś odwdzięczy się nam tym samym. Jednak korzyści niewidoczne dla oka występują zarówno u obdarowanego, jak i u obdarowującego. Każdy lubi upominki, a radość u osoby, której je wręczamy, jest bezcenna. Jednak jest również druga strona medalu, a mianowicie stres związany z tym, że jesteśmy w jakiś sposób zobowiązani do kupna prezentu i boimy się, że będzie nietrafiony. Nikt nie chce, aby rzecz, która wydawała się dobrym pomysłem, okazała się nieodpowiednia dla bliskiej osoby.

Jakie prezenty są najbardziej pożądane, a jakie mniej?

Najbardziej lubiane prezenty w Polsce to sprzęty elektroniczne, odzież, kosmetyki, biżuteria, książki, płyty i pieniądze. Tak, pieniądze w niektórych rodzinach są uznawane za powszechny i pożądany prezent, jednak niestety nie ma wtedy elementu zaskoczenia i niespodzianki. Jednak wiele osób przyznaje, że najważniejsza jest intencja osoby, która wręcza podarunek, a nie to, czym faktycznie on jest. Do najmniej pożądanych prezentów przez Polaków zaliczają się krawaty, szaliki, swetry, skarpetki, słodycze i akcesoria, ozdoby do domu. Te rzeczy są jednocześnie bardzo popularne wśród prezentowych tradycji. Jednak osoby obdarowane często odkładają takie prezenty do przysłowiowego 'kąta’ i nigdy z nich nie korzystają. Ale nie martw się, to nie jest reguła! Niektórzy naprawdę szczerze cieszą się z ciepłego, zimowego swetra i skarpetek w szalone wzory.

Kobiety i mężczyźni podczas kupowania prezentów

Statystycznie to właśnie kobiety są większymi fankami zakupów, a co za tym idzie, wybieranie i kupowanie prezentów sprawia im większą frajdę. Są wówczas bardziej zaangażowane, ich prezenty są bardziej przemyślane i lepiej dobrane do indywidualnych potrzeb bliskich. Gdy wiedzą, że zbliża się okazja do wręczenia prezentu, planują go z większym wyprzedzeniem. Zajmuje im to również dłuższy czas, aby przemyśleć decyzję dotyczącą podarunku.

Mężczyźni natomiast często kupują prezenty 'na ostatnią chwilę’. Wybór prezentu nie zajmuje im zbyt wiele czasu, a myślenie o tym, co wybrać, zostawiają na kilka dni przed nadchodzącą okazją. Jednak panowie wydają na prezenty więcej pieniędzy, ich podarunku są bardziej kosztowne. Zwracają mniejszą uwagę na kreatywność w wyborze prezentów, ale za to kierują się często marzeniami osoby obdarowanej i inwestują w to większe środki.

Obdarowani i obdarowujący

Obdarowani i obdarowujący są różni. Mają różne motywacje, inne podejście do prezentów. W dziele C. Otnes, T. Lowrey i Y. Kim Gift Selection for Easy and Diffucut Recipients: A social Roles
Interpretation, “Journal of Consumer Research” wyszczególnione zostały konkretne motywacje wręczania prezentów, jak i typy obdarowywanych osób. Osoby, które dają upominki, kierują się różnymi aspektami, takimi jak: zadowolenie obdarowanego (wówczas bezpośrednio pyta, co chciałby dostać lub wybiera sprawdzone możliwości), zaspokojenie jego potrzeb (osoby, które mają to na względzie, kupują w ciągu roku dużo prezentów).

Inni mają na uwadze natomiast powetowanie strat, kiedy negocjuje z obdarowanym lub wymyśla coś kreatywnego. Kolejnym motywem jest przekazanie wiedzy i wychowanie, kiedy ktoś uważa, że dana osoba tego prezentu potrzebuje, np. do samorozwoju. Inni wypełniają po prostu zobowiązania, kupują w ostatniej chwili, z impulsu. Są też ludzie, którzy są określone w tym podziale jako 'obojętni’, czyli tacy, którzy wcale nie dają prezentów, ponieważ nie odczuwają takiego obowiązku ani potrzeby.

Prezenty dla samego siebie – self-gifts

W obdarowywaniu z reguły potrzebne są dwie osoby, obdarowany i obdarowujący. Mogą być oni pojedynczymi jednostkami, ale również np. grupą osób, organizacją. Jednak czasem mogą stanowić jedną i tę samą osobę! Mowa tutaj o zjawisku self-gifts. W końcu nikt nie zna nas samych tak dobrze, jak my znamy siebie. Więc może czasem warto kupić coś dla samego siebie? Prezenty, które sprawimy sobie sami, cieszą prawie tak samo mocno, jak te od bliskiej osoby, ponieważ najczęściej są w stu procentach trafione, o ile rzecz nie okaże się wadliwa. Taki prezent dla samego siebie może przybierać postać przedmiotu, który jest nam potrzebny, np. nowy telewizor do domu. Cieszy, a jednocześnie jest czymś praktycznym. Można również wręczyć sobie upominek jako nagroda za jakieś osiągnięcie, jako zakończenie etapu w życiu, poradzenie sobie z ciężką sytuacją.

Dawanie prezentów

Jak wybrać odpowiedni prezent dla kogoś? Co wypada dać w prezencie na konkretną okazję? Na co zwracać uwagę przy kupowaniu prezentu? Co jest ważne, aby posiadał prezent dla tej konkretnej osoby? To częste dylematy, z jakimi spotykamy się, kiedy musimy podjąć decyzję o zakupie podarunku. Postaramy się skorzystać z naszej wiedzy, którą zdobyliśmy, od lat zajmując się doradztwem prezentowym, i przekazać ją Wam.

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że wręczenie prezentu samo w sobie jest miłym gestem. Często mamy błędne przekonanie, że liczy się cena, myślimy, że 'im droższy, tym lepszy’, jednak w rzeczywistości to mija się z prawdą. Osoba obdarowana docenia przede wszystkim naszą dobrą intencję, pamięć o niej i chęć wywołania radości. Drogi upominek, wysłany pocztą, bez życzeń i okazania ciepła, nie będzie satysfakcjonujący. W opakowaniu musi znaleźć się również duża dawka miłości!

Na drugim miejscu, zaraz po intencji, jest kreatywność. Im bardziej oryginalnie, tym lepiej! Osoba, której wręczamy prezent, z pewnością doceni nasz pomysł i czas, jaki włożyliśmy w to, aby wybrać coś odpowiedniego. Tutaj z pomocą przychodzimy oczywiście my… Prezenty zakupione u nas to nie rzeczy materialne. To upominki w formie niezapomnianych przeżyć, które sprawią, że obdarowany doświadczy czegoś niecodziennego. Nietuzinkowe prezenty, czyli nasze vouchery, pozwolą Waszym bliskim zrealizować masę różnych atrakcji, od spokojnych, po te naprawdę ekstremalne. Znajdziecie u nas propozycje upominków na każdą z wymienionych wyżej okazji. Zapraszamy Was serdecznie na stronę prezentmarzen.com, gdzie będziecie mogli zapoznać się z całą ofertą. Jeśli potrzebujecie podpowiedzi, zostańcie z nami, niżej postaramy się doradzić Wam jak najlepiej.